English Artikel  

                 
René Van Someren

Essentie van Organisatieprocessen


Een Elementair Model van Organisatieprocessen (EMOP)

Geplaatst op: 15 December, 2014

Bron: Aptitude and Attitude as Constraints and Enablers in Organisation Development: An Elementary Model of Organisational Processes, The Hague: Van Someren

Gerelateerd artikel: Het Elementaire Model van OrganisatieProcessen (EMOP)

Wat bepaalt het functioneren van organisaties? Hoe kan de status van die determinanten worden bepaald, vóór, tijdens en ná organisatieontwikkelingsactiviteiten? Deze vragen lagen ten grondslag aan het wetenschappelijk onderzoek dat ik in 2014 heb afgerond.* Om die vragen te beantwoorden stelde ik mij enerzijds tot doel een model te ontwerpen van organisatieprocessen, bestaande uit aspecten welke elementair zijn voor organisatieprocessen en hun onderlinge samenhang. Anderzijds onderzocht ik hoe zo’n model kan worden toegepast ter bevordering van organisatie-effectiviteit. Voor mijn onderzoek bediende ik mij van een variëteit aan methoden en technieken, zoals literatuurstudie, modellering, formalisering, case studies, interviews, enquêtes, kwantitatieve en kwalitatieve analyse. Zo ontwikkelde ik een model, toetste dat meerdere malen binnen een zelfde organisatie, met een tussenpose van drie jaren, waarna ik de toetsgegevens onderzocht en met elkaar vergeleek.

Een belangrijk concept binnen dat onderzoek is een organisatie als samenhangend geheel van mensen, procedures en hulpmiddelen, gericht op het bereiken van verenigbare doelen. Aan die definitie worden criteria ontleend waar organisatie-effectiviteit aan kan worden afgemeten.

Een ander interessant concept is dat van structuur en haar afgeleiden. Ik stel dat structuren constituties zijn welke menselijk gedrag plegen te beïnvloeden, maar dat dit indirect gebeurt volgens TtB.

TtB staat voor: Thought To Behaviour (Gedachte Naar Gedrag). Binnen TtB kunnen structuren worden beschouwd als gedachteobjecten welke mensen relevant vinden onmiddellijk voorafgaand aan, of tijdens hun handelen. Zij interpreteren die gedachteobjecten op eigen wijze. Het vermogen om te interpreteren wordt bepaald door (mentale) Aptitude. Vervolgens vindt verwerking plaats middels Attitude, waarbij mensen zich een persoonlijke houding aanmeten ten opzichte van die persoonlijke interpretatie van de structuur. Ik stel dat met name die attitudes bepalend zijn voor bewuste menselijke gedragingen.

In deze dissertatie staan elementaire factoren van organisatieprocessen centraal. In het wetenschappelijke onderzoek is onder meer nagegaan wat het handelen van organisatieleden beïnvloedt, hoe dat plaatsvindt en hoe organisatieresultaten tot stand komen. Deze factoren en hun onderlinge samenhang zijn samengebracht in een Elementair Model van OrganisatieProcessen (EMOP). Van dat model kan men onder meer afleiden dat er nooit direct verband is tussen leiderschap en organisatieresultaten. Per definitie moeten leiders uitvoerenden aanzetten tot het behalen van gewenste resultaten. Echter, uitvoerenden laten zich in hun handelen niet uitsluitend leiden of beïnvloeden door leidinggevenden. De EMOP-componenten vertegenwoordigen de belangrijkste factoren die dat gedrag binnen een organisatorische context beïnvloeden. De wijze waarop die componenten met elkaar zijn verbonden geven aan hoe die factoren onderling aan elkaar zijn gerelateerd.

Ik ontwikkelde een methode om die factoren van organisatieprocessen in de praktijk te kwantificeren (zie: EMQ). Als van organisatieleden de attitudes welke zij hebben ten aanzien van bepaalde organisatieaspecten worden vertaald in cijfers, krijgt men een beeld van het organisatiegedrag op dat moment. Ook onderzocht ik hoe dergelijke meetgegevens benut kunnen worden voor het leiden en ontwikkelen van organisaties.

Organisatieleden worden in hun gedragingen bovenal sterk geleid door wat zij begrijpen en onthouden (mentale Aptitudes) en door hun houding (Attitudes) ten aanzien van bepaalde aspecten. Hun fysieke en mentale aptitudes beïnvloeden, samen met omstandigheden, de resultaten van die gedragingen. Als zodanig vormen aptitudes en attitudes zowel de motor van organisatieontwikkeling als beperkende factor van die ontwikkeling. Voor optimale leiderschapseffectiviteit, organisatie-effectiviteit en organisatieontwikkeling moeten aptitudes van organisatieleden relevant zijn binnen een samenhang van beschikbare en geschikte procedures en middelen en het geheel moet zijn gericht op het bereiken van verenigbare doelen.


Gerelateerd artikel: Het Elementaire Model van OrganisatieProcessen (EMOP)

»» Meer informatie »»

*Van Someren, R., 2014, Aptitude and Attitude as Constraints and Enablers in Organisation Development: An Elementary Model of Organisational Processes, The Hague: Van Someren
                    



Telefoon: +31 (0)6 3300 4094      E-mail: info@vansomeren.com