 René Van Someren
Het Elementaire Model van OrganisatieProcessen (EMOP): De essentiële aspecten van alle organisaties en hoe deze onderling correleren.
Geplaatst: 3 Mei, 2017
Bron: "Van Someren, R., 2014, Aptitude and
Attitude as Constraints and Enablers in Organisation Development: An Elementary Model of Organisational Processes, The Hague, Van Someren, ISBN/EAN: 9789079641086"
Enige tijd geleden promoveerde ik op een interdisciplinair proefschrift. Drie hoofdonderwerpen welke ik daarin behandelde zijn:
- Thought to Behaviour (TtB).
Hoewel het belang van attitudes voor de totstandkoming van menselijk gedrag al vrij lang geen twistpunt meer is, leek het nog onduidelijk hoe dit feitelijk werkt. Thought to Behaviour is voorgesteld als een algemene verklaring voor menselijk gedrag.
- Het Elementaire Model van OrganisatieProcessen
(EMOP). Dit model is het resultaat van identificatie van aspecten welke essentieel zijn voor alle organisaties, ongeacht hun aard of grootte. Het model illustreert eveneens hoe die organisatorische aspecten onderling met elkaar verbonden plegen te zijn.
- De Elementary Model Questionnaire (EMQ).
Door het afleiden van attitudes van organisatieleden ten aanzien van elementaire organisatorische aspecten (EMOP), kan EMQ dienen om organisatiegedrag te kwantificeren.
In de bovenstaande afbeelding is EMOP schematisch weergegeven. Het onderstaande is een korte schets van EMOP. Dit bestaat uit de volgende variabele elementen:
 Structuur
In het schema is ‘Structuur’ weergegeven als een dubbele bol aan de linkerzijde van het model. Het bestaat uit de structuurcomponenten ‘Leiderschap’ en “Toegepaste Technologie’. Hier vinden de meeste organisatieprocessen hun oorsprong en van hier uit worden veel processen geleid en beheerd. Een leidinggevende verstrekt een opdracht, een order is ontvangen via telefoon, E-mail of andere computertoepassing; organisatieleden krijgen mondelinge of tekstuele aanwijzingen voor hun werkzaamheden, en zo voorts.
 Vertrouwen
Ieder organisatielid schenkt een bepaalde mate van vertrouwen aan zichzelf, collega’s, leiders, klanten, vaardigheden, informatie, toegepaste technologie, en zo voorts. Vertrouwen wordt toegekend op grond van percepties en emoties, niet op basis van feiten.
Emoties & Gemoedstoestand
Wie een goede bui heeft kan zich anders gedragen dan wanneer hij of zij een slechte bui heeft. Emoties en gemoedstoestand beïnvloeden het gedrag van organisatieleden zowel tijdens sociale interactie, als tijdens zelfstandig handelen.
 Aanleg/Bekwaamheden
Voor organisatieprocessen in het algemeen zijn vooral de volgende aanleg en bekwaamheden belangrijk:
a. Begrijpen van aanwijzingen (o.m. van leidinggevenden), vertalen van die aanwijzingen in passende activiteiten en die activiteiten correct volbrengen;
b. Effectief en efficiënt benutten van beschikbare middelen ten einde verenigbare doelen te verwezenlijken.
 Menselijk Gedrag
Geen organisatie kan bestaan zonder menselijk gedrag. Binnen EMOP staat ‘de mens’ centraal. In EMOP worden organisatieleden niet louter beschouwd als arbeidsbron, maar als mensen die vertrouwen, voelen, denken en handelen. Daarbij wordt erkend dat ieder mens zijn of haar beperkingen heeft, zoals ten aanzien wat zij kunnen leren, doen, of willen doen, onder bepaalde omstandigheden.
 Omstandigheden
Omstandigheden kunnen ieder organisatieproces beïnvloeden. Die beïnvloeding kan verwaarloosbaar klein zijn, maar ook enorm groot. Omstandigheden kunnen organisatieprocessen direct en/of indirect beïnvloeden. De gevolgen daarvan kunnen incidenteel, tijdelijk, of structureel zijn. Omstandigheden omgeven en beïnvloeden alle andere EMOP elementen.
 Resultaten
In EMOP vallen onder ‘resultaten’ zowel tastbare als ontastbare uitkomsten en gevolgen van organisatieprocessen, en van combinaties van organisatieprocessen. Zo kunnen resultaten onder meer worden beschouwd als omzet, afvalproducten, werknemerstevredenheid, klanttevredenheid, en zo voorts.
In de EMOP-afbeelding zijn staven weergegeven die EMOP bollen onderling verbinden. Dit illustreert hoe de EMOP elementen onderling plegen te correleren. Deze correlaties verschillen van organisatie tot organisatie en variëren van tijd tot tijd.
Het is nuttig te weten wat deze correlaties zijn binnen organisaties of binnen organisatie-eenheden. Dit geldt eens te meer wanneer ieder EMOP element is gekwantificeerd. Bijvoorbeeld, als op een gegeven moment het EMOP element Emoties & Gemoedstoestand een lage waarde heeft, dan zou een sterke link tussen dat element en de EMOP structuurcomponent Toegepaste Technologie een waardevolle aanwijzing kunnen zijn, als men de oorzaak van die lage waarde wil achterhalen.
In een bepaalde mate schetst dergelijke informatie een beeld van het organisatiegedrag op een bepaald moment. Zulke informatie heeft tal van toepassingsmogelijkheden, zoals organisatiediagnostiek, monitoren, en het evalueren van organisatorische gebeurtenissen en interventies.
De Elementary Model Questionnaire (EMQ) is een hulpmiddel om EMOP elementen te kwantificeren. Als zodanig kan het helpen om diverse informatie te genereren, zoals informatie over de mate waarin bepaalde EMOP elementen met elkaar correleren.
Inhoud van dit artikel is gebaseerd op:
Van Someren, R., 2016, Fundamentals of
Organisations, The Hague, Van Someren, ISBN/EAN: 9789079641109
Van Someren, R., 2014, Aptitude and
Attitude as Constraints and Enablers in Organisation Development: An Elementary
Model of Organisational Processes, The Hague, Van Someren, ISBN/EAN: 9789079641086
De persoonlijke website van dr. mr. René Van Someren is: www.rene.vansomeren.org
|
